Hoe leer je beter dealen met complexiteit? Lees boeken!

Halverwege maart 2025 verschijnt het Jeugdboek bij de maand van de Filosofie: ‘Vuile handen’. Marco Kunst schreef het. In het januarinummer van het blad Lezen vertelt hij dat je elk boek kunt gebruiken om filosofische vragen in te stellen. Volgens Kunst zijn (kinder)boeken ook een krachtig medium om kinderen te laten nadenken. Sowieso leer je door lezen te denken. Door steeds complexere teksten tot je te nemen, leer je als kind steeds beter abstracte teksten te verstaan. “Om kritisch denken te ontwikkelen, moet je zowel je hersens trainen als kennis opdoen. Doe je dat niet, dan krijg je een leerachterstand en een intelligentie-achterstand, die je op den duur niet meer inhaalt. Het levert een armere denkwereld op.”

De observatie van Kunst sluit aan bij wat ook onderwijswetenschappers vertellen: wie meer kennis vergaart en in het geheugen weet op te slaan, kan ook sneller kritisch beoordelen wat anderen hem voorschotelen. Best handig in Trumpiaanse tijden. De onderwijswetenschapper Tim Surma (Open Universiteit) legt in dit college voor de Universiteit van Nederland kort en helder uit wat het belang is van kennis. De titel van zijn college prikkelt: Waarom zou je nog iets leren als je het ook kunt googelen? Hoewel het college uit 2019 is (dat voelt al best lang geleden), is het nog steeds relevant. Zeker als je in plaats van ‘Google’ generatieve AI invult.

Eigenlijk legt Surma vooral uit waarom je nog iets zou moeten willen leren als je het ook kunt googelen. De belangrijkste reden die hij noemt: met parate kennis kun je nieuwe informatie veel sneller koppelen aan bestaande informatie en daardoor gemakkelijker meer onthouden. Bovendien kun je sneller kritische vragen stellen over informatie die je krijgt voorgeschoteld, juist door die achtergrondkennis.